Op 17 maart mag er weer gestemd worden voor de Tweede Kamer. Dit gebeurt tijdens de zogenoemde Tweede Kamerverkiezingen. Maar waar stem je voor? Wie mogen er stemmen in Nederland? Hoe zit de politiek eigenlijk in elkaar? We leggen het je uit tijdens deze spoedcursus Nederlandse politiek.
Nederland is een parlementaire democratie. Dat betekent dat het volk vertegenwoordigers kiest voor in het parlement. Dat zijn mensen die werken namens hun politieke partij. Die vertegenwoordigers zijn politieke partijen, waar mensen op kunnen stemmen. En het parlement zijn de Eerste en Tweede Kamer bij elkaar en wordt ook wel Staten-Generaal genoemd. De regering bestuurt het land vanaf Den Haag.
Het verschil tussen de Eerste en Tweede Kamer is groot. Zo houden politici in de Tweede Kamer zich bezig met dagelijkse politiek, zoals het uitspreken over nieuw beleid. Ook doet de Tweede Kamer wetsvoorstellen. Wanneer een wetsvoorstel een meerderheid heeft in de Tweede Kamer, schuift dit door naar de Eerste Kamer. De Eerste Kamer kijkt inhoudelijk naar de wetsvoorstellen.
Verkiezingen
De Tweede Kamer zal je waarschijnlijk het vaakst voorbij zien komen. Maar Nederlandse inwoners kunnen voor meer stemmen dan alleen de Tweede Kamer. Zo zijn er de gemeenteraadsverkiezingen, Provinciale Statenverkiezingen en de Europese verkiezingen. Je kan bij de gemeenteraadsverkiezingen stemmen voor partijen binnen jouw gemeente, bij de Provinciale Statenverkiezingen kan je stemmen op vertegenwoordigers voor de provincie en zo stem je bij de Europese verkiezingen voor vertegenwoordiging binnen de Europese Unie.
De Tweede Kamerverkiezingen vinden dus plaats in maart. Tijdens deze verkiezingen kunnen mensen met kiesrecht stemmen op een politieke partij die het beste aansluit op hun eigen meningen over hoe zaken geregeld zouden moeten worden. Je hebt kiesrecht wanneer je een Nederlandse nationaliteit hebt en je ouder bent dan 18 jaar.
Nederlandse nationaliteit
Je hebt een Nederlandse nationaliteit wanneer een van je ouders Nederlands is. Dit kan ook gelden bij adoptie. Daarnaast bestaat er een korte procedure om Nederlander te worden; dit heet de optieprocedure. Een andere optie om een Nederlandse nationaliteit te krijgen is door naturalisatie. Dat is een procedure wanneer iemand niet in aanmerking komt voor een optieprocedure.
Immigranten kunnen na 5 jaar dat ze legaal in Nederland hebben gewoond een verzoek indienen. Het verzoek om Nederlanderschap aan te vragen dien je in bij de gemeente.
Politieke partijen
Voor de aankomende verkiezingen staan er ongeveer 90 politieke partijen geregistreerd. Dit betekent dat mensen met kiesrecht op een van deze partijen mag stemmen. Er is onderscheid te maken tussen nationaal vertegenwoordigde partijen en lokaal vertegenwoordigde partijen. Lokaal vertegenwoordigde partijen zijn partijen die vertegenwoordigd worden in de gemeenteraad of in de Provinciale Staten. Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen kan je stemmen op de nationaal vertegenwoordigde partijen, zoals VVD, GroenLinks of PVV.
Door standpunten onderscheiden partijen zich van elkaar. De labels zoals rechtse en linkse partijen worden hier vaak voor gebruikt. Rechtse partijen pleiten voornamelijk voor een overheid die zich zo min mogelijk met de burgers bemoeit. Linkse partijen willen juist dat de overheid actief de burgers beschermt.
Voorbeelden van rechtse partijen zijn PVV (Partij voor de Vrijheid), FvD (Forum voor Democratie), VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie) of CDA (Christen-Democratisch Appèl). Voorbeelden van linkse partijen zijn GroenLinks, SP (Socialistische Partij), PvdA (Partij voor de Arbeid) of Partij voor de Dieren.
Een verkiezingsprogramma
Toch zegt zo’n label niet alles. Iedere partij heeft verschillende standpunten over onderwerpen. In de aanloop naar de verkiezingen komt een partij met een verkiezingsprogramma. Dit is een document van een politieke partij met plannen en standpunten voor Nederland. Zulke programma’s kunnen mensen met kiesrecht helpen met hun keuze. De Stemwijzer helpt hier ook bij. Zo kunnen mensen door hun mening te geven bij standpunten erachter komen welke partij het beste bij ze past.
