Een nieuwe taal leren is lastig. Zo speelt leeftijd bij het leren van een tweede taal een belangrijke rol. Kinderen leren vaak sneller een tweede taal dan volwassenen. Maar je afkomst kan ook invloed hebben. Zo horen Japanners het verschil niet tussen een ‘L’ en een ‘R’. Dus hoe leer je nou een tweede taal? En, hoe werkt een taal? We gaan hierover in gesprek met taalkundige Jacomine Nortier.
Jacomine, hoe komt het dat kinderen een taal sneller leren spreken dan volwassenen?
Dat is iets wat alle taalkundigen heel erg interessant vinden. Er zijn verschillende ideeën over. Een kind leert binnen een paar jaar de complete grammatica van een taal. Wat er de volgende paar jaar wordt geleerd zijn vaak voornamelijk woordjes. Woorden kennen is een kwestie van leren, dat blijf je je hele leven doen. We leren vaak elke dag wel wat nieuwe woorden. Wij moeten als volwassenen bij het leren van een nieuwe taal echt werken aan de grammatica. We blijven regels verkeerd doen en woorden verkeerd uitspreken. Het is vaak echt hoorbaar dat de tweede taal die je als volwassene leert, niet je moedertaal is.
Maar bij kinderen is dit dus wel hoorbaar?
Er wordt aangenomen dat mensen een aangeboren taalvermogen hebben. Of je een kind nou neerzet in Japan, Engeland, Nederland of met gebarentaal laat opgroeien, maakt niet zoveel uit. Ze leren de taal vloeiend spreken. Maar dat vermogen gaat op gegeven moment weg. Men gaat er namelijk vanuit dat je dit vermogen tot ongeveer je puberteit hebt. En dat zorgt ervoor dat je voor je puberteit schijnbaar zonder moeite een taal leert. Ze hoeven geen woordjes te stampen, ze leren ze gewoon gaandeweg. Het maakt ook niet uit of een kind hoogbegaafd is of niet. Een kind met een beperking of het syndroom van down kan net zo goed een taal leren. Al doen ze er misschien iets langer over. Maar die moeilijke regels die wij als volwassenen zitten te stampen, die leren zij moeiteloos. Naarmate kinderen ouder worden neemt dat taalvermogen dus af. Als volwassene merk je dit. Want als je een nieuwe taal leert, moet je daar heel erg je best voor doen.
En hoe leert een volwassene dan een tweede taal?
Wanneer iemand boven de kinderleeftijd is, gaat diegene gebruik maken van cognitieve strategieën. Dat betekent dat je bewust en gemotiveerd een nieuwe taal gaat leren. Dan maakt het ook uit of je er aanleg voor hebt, slim bent en snel leert. Als je al meerdere talen spreekt, kost het je minder moeite om een nieuwe taal te leren. Naast dat het voor kinderen geldt, geldt het ook voor volwassenen dat hun omgeving meespeelt. Als je bijvoorbeeld Nederlands gaat leren als tweede taal en je komt hier wonen, dan hoor je ook steeds Nederlands om je heen. Wanneer je dan veel Nederlandse radio luistert en televisie kijkt dan helpt dat wel. Stel je leert Nederlands bijvoorbeeld in Tsjechië, dan helpt je omgeving niet mee in het leerproces.
Hoe komt het dat de ene taal moeilijker te leren is dan de ander?
Ik heb het bij het leren van een taal over het spreken van een taal. Voor een Nederlander, volwassene of kind, is het natuurlijk makkelijker om Engels te leren schrijven dan Mandarijn. Maar bij het leren van een taal speelt het alfabet, of hoe je iets schrijft, geen rol. Het is dan ook niet zo dat de ene taal moeilijker is dan de ander. Wel leer je een andere taal vanuit de basis die je hebt geleerd bij je moedertaal. Daarnaast kun je ook kijken naar herkenning, in het Arabisch lijkt geen enkel woord op het Nederlands. Bij het Engels herken je dan weer meer woorden. Als je dus meerdere talen beheerst, herken je ook meer woorden terug en kun je de grammatica sneller plaatsen. Je leert daardoor nog sneller weer een nieuwe taal.
Bij het leren van een taal hoort natuurlijk ook de uitspraak. Zo is het bijvoorbeeld zo dat Japanners het verschil niet kunnen horen tussen onze ‘L’ en ‘R’ klanken. Hoe komt dat?
– Hier komt als antwoord een audiolink die je hieronder ziet.
Tot slot: welke tips geeft u onze lezers mee bij het leren van een nieuwe taal?
Meters maken, dat is het allerbelangrijkste. En dat betekent niet in je eentje op je kamer je huiswerk maken, maar zoveel mogelijk spreken met anderen. Zoveel mogelijk dingen doen die je net een beetje lastig vindt. Dus heel veel spreken in de taal die je wil gaan leren en daarnaast ook goed naar de taal luisteren. Kijk tv, luister radio, lees een boek, dat zal je helpen om de taal sneller te leren.
